Eind januari ronden we het tweede traject van het Jongeren Platform van de Provincie Friesland (JPF) af. In 2010 mocht ik samen met Aukje Postma van Present Promotions een groep super enthousiaste jongeren begeleiden die advies mochten geven over de braindrain in Friesland.
Er kwamen mooie strategische adviezen uit als: maak je niet druk om jongeren die weggaan, doe iets voor de jongeren die blijven. En praktische ideeën als: maak een kortingsbon voor een “retourtje wereld”. Jongeren die op wereldreis willen kunnen dan een deel van hun reis vergoed krijgen als ze na terugkeer opgedane kennis en ervaring inzetten voor hun eigen leefomgeving.
Kortom: de jongeren vonden het gaaf, Aukje en ik waren enthousiast en de provincie was tevreden en ging de adviezen serieus bestuderen.
Dat bestuderen duurde een tijdje. En nog een tijdje. En nog een tijdje. Met allemaal hele legitieme redenen waarom er geen besluiten genomen konden worden over de adviezen van de jongeren. Begrijpelijk, logisch en zonde. Want de reden om het JPF in leven te roepen was o.a. omdat de Provincie het belangrijk vindt om jongeren te betrekken bij actueel beleid en om jongeren meer kansen te geven om invloed uit te oefenen op hun eigen leef- leer- en werkomgeving.
Betrokkenheid van jongeren is een soort elastiekje. Als je input levert, meedenkt, kansen biedt, hen serieus neemt, kritisch bent etc dan bewegen jongeren enthousiast mee. Maar de rek is niet eindeloos… en op een gegeven moment breekt het elastiekje en ben je hun betrokkenheid kwijt.
Dus toen de Provincie Friesland eind 2010 besloot door te willen met het JPF hebben we met elkaar goed gekeken hoe we er nu echt voor konden zorgen dat jongeren betrokken werden en het gevoel hadden dat ze zelf invloed hadden op wat er gebeurde in de provincie. Het antwoord bleek simpel. Laat jongeren niet alleen advies uitbrengen, maar laat ze het ook zelf regelen. Simpel antwoord, maar wel een antwoord dat veel lef vraagt van de provincie.
Want het betekent dat je bij voorbaat al toestemming moet geven voor het uitvoeren van plannen, terwijl je nu nog niet eens weet wat de jongeren zullen bedenken. Kan je hen wel vertrouwen? Zijn ze wel in staat om in een beperkte periode, met een beperkt budget een concreet project te bedenken en uit te voeren? Op een vakgebied waar ze geen expert zijn?
Niemand wist het antwoord van tevoren. Maar iedereen was het er over eens dat het de moeite van het proberen waard was.
Inmiddels zijn we een heel jaar aan de slag geweest met het thema duurzaamheid. Jongeren gingen op tournee langs duurzame initiatieven, ze spraken met experts van o.a. het Netwerk Duurzame Dorpen, deden onderzoek via internet en verkenden wat ze zelf belangrijk vonden.
En dat bleek nogal wat! Voor de zomer gingen we in 1 dag tijd een concept bedenken. We begonnen met zo’n 100 ideeën en adviezen die we eigenlijk allemaal wel wilden realiseren. Dit varieerde van technologische hoogstandjes als het ontwikkelen van een apparaat dat wind- zonne- water- en aardenergie combineerde, tot super eenvoudig en snel toepasbaar als “op scholen een energiebespaarplan maken zodat er minder vaak lichten branden, er minder water verspild wordt en er meer afval gescheiden wordt”.
Uiteindelijk kwamen we uit op een concept dat aardig wat ideeën bundelde. De jongeren wilden een duurzaam park, met buurtmoestuin, biologisch eettentje, een energie opwekkende speeltuin, een sustainable dancefloor en lantaarnpalen met bewegingssensor en zonnecollectoren.
Tsja… niemand had hen verteld dat ze niet ambitieus mochten zijn. En ze brachten het zo enthousiast dat zelfs de duurzaamheidsexperts van de Provincie enthousiast werden en wilden helpen om het te laten slagen.
Al snel bleek dat een compleet nieuw park aanleggen iets boven onze pet ging. (Tenzij alle jongeren een half jaar gingen stoppen met school en fulltime tuinman, architect, beleidsmedewerker, econoom, marketeer, opbouwwerker etc. ging worden; maar dat vond niemand een goed idee)
We hebben er daarom voor gekozen om te kijken met welke partners we onderdelen van ons plan konden uitvoeren.
En daar ontstonden 2 concrete projecten uit.
Met de gemeente Heerenveen en Speelkracht zijn we op dit moment druk bezig met het ontwerpen van een energie opwekkende speeltuin voor hun Smuk en Sunig programma.
En met de gemeente Leeuwarden en de Friese Milieufederatie zijn we in de Potmarge een Pluk de Stad route aan het uitstippelen om mensen bewust te maken van al het lekkers dat gewoon naast de deur groeit en gratis geplukt kan worden. Toch duurzamer dan een mango van de andere kant van de wereld.
Het allerleukste van deze manier van werken is dat het JongerenPlatform van de provincie Friesland op deze manier echt onderdeel wordt van het netwerk op het gebied van duurzaamheid. Niet alleen in Friesland, maar ook contacten met nationale initiatieven als het Springtij Festival en De Nacht van de Duurzaamheid. Super inspirerend en leerzaam voor de jongeren. Maar ook goed voor de provincie dat de provincie door zo’n enthousiaste groep vertegenwoordigd wordt op al die plekken.
Doordat we niet alleen praten maar ook concreet dingen doen draagt de provincie bovendien bij aan “actief burgerschap” zoals dat zo mooi heet. En actief burgerschap blijkt steeds noodzakelijker nu er op praktisch alle overheden flink bezuinigd moet worden. Met het JongerenPlatform proberen we te laten zien dat dit niet alleen maar crisis oplevert, maar ook veel kansen.
Laten we gewoon zelf doen wat we belangrijk vinden. En laten we hopen dat er meer overheden zijn die er voor kiezen om al die waardevolle initiatieven van jongeren (en volwassenen natuurlijk 
) te stimuleren en ondersteunen. Blijkbaar kan het De Provincie Friesland en het JPF laten het al zien!
